به گزارش گروه فرهنگی پایگاه خبری ارومtv، بهار قرآن به همراه بهار طبعیت آمد تا یک ماه دیگر مهمان دل‌های مشتاقان خود باشد و این مردم آذربایجان‌غربی بود که چشم به جاده زمان دوخته بودند که هرچه زودتر مسافر رمضان از راه برسد تا با دست‌هایی به آسمان و سینه‌هایی معطر از عطر وجود خدا، ماه خدا را در آغوشش گیرند.

آذربایجان‌غربی به سبب برخورداری از اقوام و مذاهب مختلف و اقلیم متنوع سرشار از آئین‌ها و خرده فرهنگ‌هایی است که بخش‌هایی از آن به آداب و رسوم ماه مبارک رمضان مربوط می‌شود.

آیین‌های ماه مبارک رمضان

آیین‌هایی مانند خانه تکانی قبل از فرارسیدن ماه رمضان، ختم قرآن، اطعام‌دهی، پخت انواع غذاها، ویژه برنامه‌های شب‌های قدر و نماز عید فطر از آداب و سنن آشنای مردم استان در گذشته‌ها بوده و هنوز ساری و جاری است اما شکل و شمایل هر یک از آنها در نزد اقوام مختلف، با هم تفاوت‌های عمده‌ای دارند.

بیدار کردن مردم به سحری آداب و رسوم دیرین مردم آذربایجان‌غربی است

در محله‌های قدیمی که رسم و آیین‌ها هنوز بر جای خود باقی است یک ساعت مانده به اذان صبح  در خانه همسایه‌ها را می‌زنند و آن‌ها را برای سحری  که به زبان ترکی«اوباش‌دان» می‌شود، بیدار می‌کنند.

در برخی از روستاها نیز فرد مومنی با صدای‌گیرایی بر پشت بام خانه رفته تا اهالی را برای سحری بیدار کند.

حلیم و سوپ اغلب غذاهای آذربایجان‌‌ها در سر سفره افطار

اما آنچه که اغلب بر سر سفره افطاری آذربایجانی‌ها دیده می‌شود از نان‌های روغنی گرفته تا سوپ و خرماهای تزئین شده با گردو، پودر گردو، پنیر، سبزی، ماست، مربا، شیر برنج و انواع حلیم‌ها است.

پهن کردن سفره‌های افطار در بین نیازمندان و فقرا از دیگر رسم‌های مردم این خطه است

پهن کردن سفره‌های افطار در بین نیازمندان، فقرا و اقوام  از دیگر رسم‌های مردم این خطه است و در برخی از خانواده‌ها نیزحداقل یک بار به فامیل افطاری می‌دهند و زنان نیز با درست کردن غذا و افطاری از میهمانان پذیرایی می‌‌کنند اگر تا دیروز با خرما و آب داغ و سوپی خانگی از روزه‌داران پذیرایی شده و زنان آذربایجانی کدبانوگری و دست پخت‌های هنرمندانه خویش را به رخ مهمانان می‌کشیدند، اکنون به دلیل زندگی ماشینی غذاهای رنگارنگ، گران قیمت و مصنوعی بر روی میزها چیده می‌شود و گاهی نیز رستوران‌های مجلل مکان پذیرایی روزه داران می‌شود.

تجلی غیرت دینی مردم آذربایجان در ماه مبارک رمضان

مردم آذربایجان‌غربی، سحر را با غذاهای ساده به اذان صبح می‌رسانند و در طول روز غیرت دینی، اجازه روزه‌خواری را از کسانی می‌گیرد که به هر دلیلی از عهده روزه گرفتن برنمی‌آیند.

دایر شدن مغازه‌های آش‌ و سوپ‌فروشی در بیشتر شهرهای آذربایجان‌غربی

مغازه‌های آش و سوپ‌پزی با شروع رمضان دایر می‌شوند اگر در این ماه در خیابان‌های شهرهای استان قدم بزنی با آشپزانی روبه‌رو می‌شوی که در طول شبانه‌روز چوب مخصوص آش محلی را در دیگ بزرگ خود می‌چرخانند تا افطاری روزه‌داران را آماده کنند.

سفره‌های ساده افطاری در مساجد استان همزمان با شب ولادت امام حسن مجتبی (ع)

همزمان با پانزدهم رمضان و ولادت امام حسن مجتبی (ع)، آئین سنتی افطاری نیمه رمضان در شب‌های ۱۴ و ۱۵ ماه مبارک در مساجد و حسینیه‌ها برگزار می‌شود. مردم استان هر سال در این ایام با اهداء نذورات و جمع‌آوری هزینه و با کمک خیران و بانیان، سفره‌های افطاری ساده در مساجد شهر برپا می‌کنند.

شب‌های قدر

با فرارسیدن شب‌های قدر مردم مومن و دیندار آذربایجان غربی با حضور در مساجد و حسینه‌ها به عزاداری و شب زنداه‌داری می‌پردازند و با دادن نان، پنیر، گردو و غذاهای خانگی از شب زنده‌داران پذیرایی می‌کنند.

آذربایجانی‌ها و رسم دوختن کیسه برکت

یکی از سنت‌های قدیمی این ماه در آذربایجان‌غربی ویژه در ارومیه، مراسم کیسه برکت در روز ٢٧رمضان است؛ در این روز، زنان روزه‌دار هنگام رفتن به مسجد و اقامه نمازظهر به همراه خود پارچه و نخ و سوزن می‌برند و در بین دو نماز ظهر و عصر با استفاده از این وسیله‌ها به کار دوختن یک یا چند کیسه برکت مشغول می‌شوند. به اعتقاد مردم هر فردی که داخل این کیسه پول بریزد، خداوند به وی مال و دارایی زیاد می‌بخشد.

برگزاری جشن گلریزان برای آزادی زندانیان

از دیگر آداب پسندیده مردم این دیار برگزاری جشن گلریزان برای آزادی زندانیان است که به همت مسئولان استانی برگزار شده و مردم خیر و نوعدوست نیز برای آزادی زندانیان سنگ تمام می‌گذارند.

آخرین روز ماه مبارک رمضان که در بین مردم این دیار به نام«عرفه» مشهور است

آخرین روز ماه مبارک رمضان که در بین مردم این دیار به نام«عرفه» مشهور است به زیارت اهل قبور می‌روند.

خداحافظی با ماه مبارک رمضان

در برخی از مناطق روستایی و شهری در روز پایانی ماه رمضان بعد از ادای فریضه مغرب و عشا، آیین خداحافظی ماه رمضان برگزار می‌شود که این آیین شامل نمازهای مستحبی و دعاهاست.
در میان مردم آذربایجان‌غربی رسم است که مادر خانواده، کاسه‌ای را پر از گندم می‌کند و از بزرگ تا کوچک بر روی آن دست می‌زنند. همه سعی می‌کنند در هنگام اعلام عید در خانه‌های خود باشند تا فطریه‌شان به گردن کس دیگری نیفتد. مردم استان معتقدند که باید فطریه را در همان روز اول به فقرا بدهند.

 جشن عید فطر در مناطق کردنشین پررنگ‌‌تر است

مردم اهل سنت نیز مراسم و آداب و رسوم خاصی را برای پایان ماه مبارک رمضان و روز عید فطر دارند جشن عید فطر در مناطق کردنشین استان پررنگ‌تر از دیگر شهرهاست مردم لباس تازه می‌پوشند و غذاهای رنگارنگ جهت پذیرایی از میهمانان خود آماده می‌کنند

مردم آذربایجان‌غربی بعد از برگزاری با شکوه نماز عید فطر مردم به دید و بازدید می‌روند و به خصوص به کسانی سر می‌زنند که ˈاول بایرامشانˈ است یعنی عید نو انهاست، خانواده‌هایی که تازه درگذشته دارند شامل این دید و بازدید و عید می‌شوند که با چایی و خرما پذیرایی می شوند.

سخن پایانی

آنچه به اختصار فراوان گفته شد، تنها بخش کوچکی از آداب و رسوم غنی مردمان خطه آذربایجان است که کمتر درباره آن خوانده‌ایم و گفته‌ایم و نوشته‌ایم. چه بسا آداب و رسوم و خرده‌فرهنگی‌های بی‌شماری که در نقاط مختلف استان درحال برگزاری است اما ما آنها را نمی‌شناسیم.

انتهای پیام/

لینک کوتاه مطلب : https://dornasasi.ir/?p=12537